Refik Halid Karay'ın okuduğum ilk kitabı. Aynı zamanda kitap Notos En İyi 100 Türkçe eser listesinde 46.sırada.
Canım memleketimin dört bir yanında geçen, hepsi de hüzünlü öyküler. Yazar genel olarak eleştirel bir bakış açısıyla yazmış. Genel olarak riyakarlık, vefasızlık, din sömürüsü, sözde ahlak bekçiliği konularını işlenmiş, ama içlerinde her kötülüğe rağmen umudu diri tutan, insanın içini ısıtan öyküler de var. Çok değil ama.
Ben genel olarak öykü okuma konusunda iyi değilim. Öykülerde çok kısa bir kesitini gördüğüm hayatlar, hele ki etkileyici ise, bende konunun başına ve sonuna duyduğum merakın ağır bastığı bir hayal kırıklığı yaratıyor. Belki de hayal kırıklığı doğru kelime olmayabilir, ama bir yarım kalmışlık hissi bırakıyor diyebilirim. Bu kitaptaki öyküler, zannımca çok kısa olmamalarından ötürü, böyle bir duygu bırakmadı diyebilirim.
Tabi bir de bahsetmeden geçemeyeceğim dil konusu var. Bazı eski sözcükler dipnotlarda günümüz Türkçesi ile yer alsa da, metin özgün hali ile basılmış. Yazarın dili kullanım şekli mutlaka çok önemli bir etken ama, bu döneme ait ve maalesef günümüzde bir çoğu unutulmuş kelimelerin yer aldığı metinler çok hoşuma gidiyor. Bu tarz metinler ve bu eski kelimeler fonetik ile mi ilgili, yoksa verdiği nostaljik duygudan mı bilmiyorum, ama bilmediğim kelimelerde bir durmam gerekse de, bana kesinlikle daha keyifli bir okuma sunuyor.
1888-1965 yılları arasında yaşamış olan yazar, Meşrutiyet yıllarında dergi ve gazetelerde çalışmış. İttihatçılar yeniden iktidarı alınca muhalif yazıları yüzünden 1913'te Anadolu'nun farklı şehirlerinde sürgünde yaşamış. Kitap da belli ki bu dönemlerdeki gözlemlerine dayanıyor.
Yazar daha sonra İstiklal Savaşı aleyhine yazdığı yazılardan ötürü Yüzellilikler listesine alınmış ve bu defa yurt dışına sürülmüş.
Uzun süre Beyrut ve Halep'te yaşamış. Daha sonra affedilerek 16 senelik sürgün hayatının ardından 1938'de yurda dönmüş.
Refik Halid Karay'ın politik görüşleri hep başına dert olmuş ama hikayeleri tamamen insani değerler üzerine. Yani genel olarak eleştirel bir bakış açısı ile yazılmış olsalar da, bu eleştiriler de genelde insan karakteri üzerine. Ben kitabı keyifle okudum, Anadolu'nun o dönemine bir bakış atmak isteyenlere ve özellikle o dönemin Türkçesini sevenlere kesinlikle önerebileceğim bir kitap.
Kommentare